Πολλοί γονείς έχουν βιώσει την ίδια
ανησυχία. Το παιδί ξεκινάει παιδικό σταθμό, αλλά δεν κάνει φίλους.
Αντιθέτως, δείχνει μοναχικό. Παίζει καλά μόνο του, ζωγραφίζει μόνο του
και μελετά προσεκτικά τα βιβλία του, αλλά πάντα ντροπαλό και κάπως
αδέξιο γύρω από τα άλλα παιδιά.
Το ερώτημα που βασανίζει τους
περισσότερους γονείς με ντροπαλά παιδιά είναι εάν μπορούν να τα
βοηθήσουν στην αλληλεπίδραση με τους συνομήλικους τους. Η απάντηση είναι
θετική. Το παιχνίδι με φίλους είναι ένας σημαντικός τρόπος για τα
παιδιά να μάθουν τους κοινωνικούς κανόνες, όπως το να μοιράζονται και να
περιμένουν την σειρά τους. Είναι, όμως, επίσης διασκεδαστικό.
Το κλειδί είναι να κάνετε μικρά και
σταθερά βήματα που ενθαρρύνουν τη θετική κοινωνική αλληλεπίδραση του
παιδιού σας, χωρίς να γίνεστε πιεστικοί. Θα πρέπει να δώσετε στο παιδί
σας ευκαιρίες για κοινωνικές εμπειρίες που θα το κάνουν να αποζητά
περισσότερες αντί να το πιέζουν να κάνει κάτι που το βρίσκει δύσκολο.
Το παιδί σας μπορεί να είναι ντροπαλό ή
προσεκτικό από τη φύση του, και αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό. Αντί να
προσπαθήσετε να αλλάξετε την προσωπικότητα του παιδιού σας, μπορείτε να
το βοηθήσετε, τόσο, όσο χρειάζεται, για να ανακαλύψει τις χαρές των
σχέσεων με τους συνομηλίκους του.
Μια μαμά διηγείται ότι όταν ο ντροπαλός
γιος της θα ανέφερε κάποιον από το σχολείο, του έλεγε: «Θέλεις να τον
καλέσουμε στο σπίτι;». Αν η απάντηση ήταν ναι, αυτή θα μιλούσε με τον
γονέα του παιδιού και θα οργάνωναν μια συνάντηση για παιχνίδι. Αυτές οι
ανεπίσημες συναντήσεις έγιναν η βάση των προσπαθειών της συγκεκριμένης
μητέρας να βοηθήσει το γιο της να κάνει φίλους.
Η Kimberly Sirl, Παιδοψυχολόγος στο
Νοσοκομείο για Παιδιά St Louis, λέει ότι ο τρόπος είναι να ξεκινήσετε με
κάποιον που φαίνεται να αρέσει στο παιδί σας. Δεν θέλετε απλά να
επιλέξετε κάποιον τυχαία και να περιμένετε το παιδί σας να γίνει φίλος
μαζί του. «Θέλετε πραγματικά να δώσετε τη δέουσα προσοχή σε αυτό που απασχολεί το παιδί σας» λέει η Sirl.
Οι συναντήσεις για παιχνίδι προσφέρουν
σε ένα ντροπαλό παιδί τη δυνατότητα μιας κοινωνικής ζωής. Μερικές
κατευθυντήριες γραμμές, μπορούν να αυξήσουν τις πιθανότητες του να
περνάει καλά. «Αν προωθείτε μια θετική εμπειρία, το παιδί σας είναι πιο
πιθανό να θέλει να παίξει και πάλι», λέει ο Dale Walker, ένας καθηγητής
παιδικής ανάπτυξης στο Πανεπιστήμιο του Κάνσας.
Εδώ εξηγεί πως να το πετύχετε:- Κρατήστε περιορισμένες τις συναντήσεις για παιχνίδι. Ξεκινήστε προσκαλώντας μόνο ένα ή δύο υποψήφιους φίλους στο σπίτι σας, κατά προτίμηση παιδιά που το παιδί σας ήδη γνωρίζει. Αυτά τα παιδιά θα πρέπει να είναι γύρω στην ηλικία του παιδιού σας, «ή και λίγο μεγαλύτερα» λέει ο Walker. «Το μεγαλύτερο παιδί μπορεί να παρακινήσει το δικό σας λίγο περισσότερο».
- Κρατήστε τις συναντήσεις για παιχνίδι σύντομες. Μια με δύο ώρες είναι πολύ για μικρά σε ηλικία παιδιά. Δεν θέλετε να τους προκαλέσετε υπερδιέγερση.
- Προγραμματίστε. Προσανατολίστε τις συναντήσεις για παιχνίδι γύρω από παιχνίδια και δραστηριότητες που το παιδί σας απολαμβάνει και είναι καλό σε αυτές. Αυτό θα το κάνει να νιώσει άνετα και να αισθάνεται καλά με τον εαυτό του. «Μεγιστοποίηστε τη θετική αλληλεπίδραση, προβλέποντας να υπάρχουν πολλά παιχνίδια, έτσι ώστε τα παιδιά να έχουν αρκετά για να παίξουν χωρίς να χρειάζεται να τα μοιρασθούν εξαρχής» λέει ο Walker.
- Λάβετε μέρος. Μην αφήνετε τα παιδιά να παίζουν μόνα τους και να ελπίζετε για το καλύτερο. Η καθοδήγηση σας μπορεί να κάνει τα παιδιά να αισθανθούν πιο άνετα, ειδικά αν είναι νέοι φίλοι. Να είστε διαθέσιμοι σε περίπτωση που βρεθούν τα παιδιά σε σύγκρουση, που αποσπάται η προσοχή τους, που σταματήσουν να παίζουν μαζί, ή αν χρειάζεται μια αλλαγή δραστηριότητας. Ωστόσο, προσπαθήστε να μην κυριαρχείτε και μην συμπληρώνετε το παιδί σας. Η ιδέα είναι να συμβάλετε στο να σπάσει ο πάγος, χωρίς να αναλάβετε τον έλεγχο.
- Αποκτήστε ένα πρόγραμμα, στη συνέχεια, προχωρήστε. Για να αναπτύξουν τα παιδιά οικειότητα, προσπαθήστε να οργανώσετε τακτικές συναντήσεις για παιχνίδι, με τα ίδια παιδιά, σε εβδομαδιαία βάση. Αν τα πράγματα πάνε καλά, συναντηθείτε σε ένα πάρκο ή στη παιδική χαρά ή στο σπίτι ενός άλλου παιδιού. Αν οι συναντήσεις για παιχνίδι πηγαίνουν πολύ καλά και το παιδί σας τρέχει ανεξάρτητα για να παίξει με τους άλλους, προσπαθήστε να το αφήσετε στο σπίτι κάποιου άλλου, χωρίς την παρουσία σας, πρώτα για ένα μικρό χρονικό διάστημα και στη συνέχεια για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Παίξτε τακτικά εσείς οι ίδιοι με το παιδί σας. Αυτό θα σας επιτρέψει να τονώσετε την αλληλεπίδραση του με τους άλλους, ενώ θα μάθετε καλύτερα τον τρόπο που αυτό παίζει. «Μπορείτε να πάρετε μια ιδέα για το τι κάνει το παιδί σας να αγωνίζεται και τι του φαίνεται εύκολο», λέει η Alison Ehara-Brown, κοινωνική λειτουργός που εργάζεται με παιδιά και οικογένειες στο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνια. Για παράδειγμα, αν τα παιχνίδια και παζλ που απαιτούν πολλή συγκέντρωση εκνευρίζουν το παιδί σας, θα θελήσετε να τα αφήσετε εκτός της λίστας των δραστηριοτήτων για τις συναντήσεις παιχνιδιού.
- Εξετάστε το ενδεχόμενο να πάρετε ένα κατοικίδιο ζώο. Μερικά μικρά παιδιά απλά δεν είναι έτοιμα να παίξουν με τους συνομήλικους τους. Εάν το παιδί σας προσκολλάται σε εσάς και αρνείται να αφήσει το πλευρό σας, μπορείτε να προσθέσετε ένα γούνινο φίλο στην οικογένεια! Το παιχνίδι με ένα κατοικίδιο απαιτεί κοινωνική αλληλεπίδραση, αλλά είναι συνήθως ανώδυνη. «Αυτό μπορεί να είναι ένας ωραίος τρόπος για ένα παιδί να αισθάνεται ασφάλεια και να ανοιχθεί συναισθηματικά», λέει η Sirl.
- Δείτε πώς το κάνουν οι άλλοι. Παρακολουθώντας βίντεο ή διαβάζοντας βιβλία σχετικά με τη φιλία μαζί με το παιδί σας μπορείτε να ενισχύσετε στο μυαλό του τα θετικά της κοινωνικοποίησης.
- Καλέστε σπίτι τους δικούς σας φίλους. Επειδή τα μικρά παιδιά δίνουν ιδιαίτερη προσοχή σε αυτό που κάνουν οι μεγάλοι και συχνά μιμούνται τη συμπεριφορά τους, δώστε το παράδειγμα στο παιδί σας καλώντας τους δικούς σας φίλους σπίτι. Προσπαθήστε να μην περιμένετε πάρα πολύ. Μέχρι τη στιγμή που το παιδί σας φτάσει την ηλικία των 3 ετών, οι αλληλεπιδράσεις του με άλλα παιδιά θα είναι πιο ενεργές. Τα νεότερα παιδιά προσχολικής ηλικίας, ως επί το πλείστον, παίζουν δίπλα δίπλα, αντί να παίζουν μεταξύ τους. Εάν το παιδί σας νιώθει πίεση να κάνει κάτι περισσότερο από αυτό, οι καλύτερες προθέσεις σας μπορεί να αποτύχουν. Είναι πιθανόν ήδη να αισθάνεται ανασφάλεια γύρω από άλλα παιδιά, και η πίεση από τη μαμά ή το μπαμπά μπορεί να επιτείνει την ανασφάλεια του. «Οι γονείς δεν πρέπει ποτέ να πιέζουν πολύ μικρά παιδιά να παίζουν μαζί. Πρέπει να είναι σε θέση αυτά να επιλέγουν κάποια πράγματα για τον εαυτό τους», λέει η Walker. «Υπάρχει μια λεπτή γραμμή εκεί. Δεν πρέπει να πιέσετε το παιδί σας για να δημιουργήσει φίλους, απλά να θέσετε τις βάσεις για αυτό».
- Ζητήστε βοήθεια αν νιώσετε ότι υπάρχει πραγματικό πρόβλημα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η συστολή ή η δυσκολία για ένα παιδί να κάνει φίλους στην πρώιμη παιδική ηλικία είναι φυσιολογική. Αλλά κάποια σημάδια θα μπορούσαν να υποδείξουν ότι κάτι άλλο συμβαίνει. Αν στην ηλικία των τριών, το παιδί σας έχει σπάνια επαφή με τα μάτια, είναι ασυνήθιστα μαζεμένο, δεν θέλει να παίξει με άλλα παιδιά, ή φαίνεται τρομοκρατημένο να πάει στο νηπιαγωγείο ή στην παιδική χαρά, μιλήστε με τον παιδίατρο σας.
Σχόλια