Ο σακχαρώδης
διαβήτης στα παιδιά. Νέα δεδομένα.
Γράφει ηΒασιλική Παπαδοπούλου
τηλ.2310918393
Γενικά για τον σακχαρώδη
διαβήτη, αλλά και τα παιδιά
Γνωρίζετε
πως ο σακχαρώδης διαβήτης είναι η τρίτη αιτία θανάτου παγκοσμίως; Υπολογίζεται
δε, ότι κάθε έξι λεπτά, σημειώνεται ένας θάνατος, ο οποίος οφείλεται στη νόσο
αυτή. Παλαιότερα πιστεύαμε πως η νόσος προσβάλλει μόνο τους ενήλικες…Το
υπερβολικό βάρος, τα αυξανόμενα ποσοστά παχυσαρκίας στα παιδιά, οι αλλαγές στον
τρόπο ζωής τους (μειωμένη φυσική δραστηριότητα, πολλά και ανθυγιεινά γεύματα),
το κληρονομικό ιστορικό, αλλά και το αυξημένο άγχος -το οποίο φτάνει στα όρια
της κατάθλιψης- συντέλεσαν στην αύξηση της συχνότητας εμφάνισης της νόσου στα
μικρά παιδιά, αλλά και στους εφήβους. Η εξάπλωσή της δε σε νεαρά άτομα, είναι
πολύ συχνή και συνήθως μη διαπιστωμένη, αφού πιστεύεται πως ο διαβήτης τύπου 2,
εμφανίζεται σε ηλικιωμένους, με αποτέλεσμα να μην ελέγχεται στις μικρές
ηλικίες. Τουλάχιστον το 50% των ατόμων με διαβήτη δε γνωρίζει ότι πάσχει από τη
νόσο, ενώ μέσα σε αυτούς εντάσσεται κι ένα μεγάλο ποσοστό παιδιών και εφήβων.
Κάθε επιπλέον κιλό πέραν του φυσιολογικού, αυξάνει κατά 5% την πιθανότητα για
εμφάνιση του σακχαρώδη διαβήτη.
Παλαιότερα,
συστάσεις για τον τρόπο ζωής και διατροφής λάμβαναν μόνον εκείνοι που ήδη
νοσούσαν. Στα επικείμενα χρόνια, με την ανάπτυξη της προληπτικής ιατρικής, τις
μεταβολές στον τρόπο ζωής και άσκησης, αλλά και την υγιεινή διατροφή, εκτιμάται
πως θα μειωθεί το ποσοστό αυτό. Τα περιστατικά που θα παρουσιάζουν λοιπόν
διαβήτη, θα είναι άνθρωποι που κατά γενικό κανόνα δεν θα φροντίζουν τον εαυτό
τους, δεν θα ασκούνται, δεν θα προσέχουν τη διατροφή τους και δεν θα ελέγχουν
τα αιματολογικά τους στοιχεία.
Τι είναι όμως ο σακχαρώδης διαβήτης;
Η νόσος
είναι σύνδρομο, το οποίο χαρακτηρίζεται από σχετική ή απόλυτη έλλειψη
ινσουλίνης, με αποτέλεσμα τη διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων, των
λιπών και των πρωτεϊνών. Εκδηλώνεται με υπεργλυκαιμία και γλυκοζουρία.
Οι τύποι
του διαβήτη είναι οι εξής:
1)Διαβήτης
τύπου 1, ή αλλιώς νεανικός- ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης.
2)Διαβήτης
τύπου 2, ή μη ινσουλινοεξαρτώμενος.
3)Παθολογική
ανοχή στη γλυκόζη, κατάσταση κατά την οποία τα επίπεδα γλυκόζης είναι
υψηλότερα από το κανονικό, αλλά όχι τόσο αυξημένα ώστε να αποτελούν διαγνωστικό
σημάδι διαβήτη. Σε αυτή τη κατηγορία, ανήκει ο διαβήτης κυήσεως.
Επιπλοκές του διαβήτη
Ο
σακχαρώδης διαβήτης, συνδέεται με πολλές επιπλοκές. Οι κυριότερες χρόνιες
επιπλοκές είναι η καρδιοπάθεια, η αγγειακή νόσος, η αγγειοεγγεφαλοπάθεια, η
αμφιβληστροειδοπάθεια, η νευροπάθεια, η νεφροπάθεια, η υπογλυκαιμία, η
υπεργλυκαιμία, διάφορες λοιμώξεις (όπως πνευμονία), η βακτηρουρία, η
πρωκτοκολπίτιδα, η αφυδάτωση, η υπερλιπιδαιμία και τόσα άλλα…
Δίαιτα παιδιών και διαβήτης
Γενικά:
Ο σκοπός
της θεραπείας μέσω της διατροφής, είναι
το άτομο να ζήσει στο πραγματικό και οικείο περιβάλλον, ικανοποιημένο,
χαρούμενο και σε καλή κατάσταση υγείας. Άλλωστε οι γενικές οδηγίες για το
σακχαρώδη διαβήτη, δεν διαφέρουν και πολύ από τις γενικές συστάσεις για υγιεινό
τρόπο ζωής που απευθύνονται σε όλο τον υπόλοιπο «υγιή» πληθυσμό. Μεγάλο ρόλο
επίσης στην όλη προσπάθεια παίζει και η ψυχολογία του ασθενούς. Αφού
αναφερόμαστε στην τόσο ευαίσθητη παιδική ηλικία, επιβάλλεται ολόκληρη η
οικογένεια να συμπαραστέκεται και να ακολουθεί τον ίδιο τρόπο διατροφής με το
παιδί που έχει το πρόβλημα. Άλλωστε, εάν λάβουμε υπόψη τις συστάσεις αυτές, θα
διαπιστώσουμε πολύ εύκολα πως ο τρόπος διατροφής που πρέπει να ακολουθήσει το
άτομο με σακχαρώδη διαβήτη, είναι η πλέον ενδεδειγμένη διατροφή που προάγει και
την υγεία του καθένα μας.
Γενικές οδηγίες διατροφής
Το
κατάλληλο διαιτητικό πρόγραμμα, δημιουργείται για την ελαχιστοποίηση των
διακυμάνσεων των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα, ενώ παράλληλα βοηθά το άτομο
να διατηρεί το βάρος του σε ιδανικά επίπεδα.
α)Απαιτήσεις σε ενέργεια:
Οι γενικές οδηγίες λένε ότι:
0-12 ετών:
Αγόρια/Κορίτσια: πρέπει να καταναλώνουν 1000Kcal για το πρώτο έτος +100Kcal για κάθε επόμενο έτος, έως
τον 12ο χρόνο.
12-15 ετών:
Κορίτσια: Θα πρέπει να καταναλώνουν 1500-2000 Kcal +100 Kcal ανά έτος μετά τον 12ο
χρόνο.
Αγόρια: Θα
πρέπει να καταναλώνουν 2000-2500 Kcal +200 Kcal ανά έτος μετά τον 12ο χρόνο.
Οι
περισσότεροι διαβητικοί, είναι άτομα αυξημένου βάρους, ενώ παρατηρείται πως εάν
τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη επαναφέρουν το βάρος τους σε φυσιολογικά επίπεδα,
έχουν καλύτερη ανοχή στη γλυκόζη. Άρα, η αντιμετώπιση των παχύσαρκων διαβητικών
ξεκινά με τη μειωμένη θερμιδική πρόσληψη. Πρέπει παρόλα αυτά, να είναι τέτοια η
μείωση, ώστε να μη προκαλεί ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά, αφού αναφερόμαστε
σε «μικρούς» και «ανώριμους» ασθενείς. Παράλληλα, θα πρέπει να συνυπολογιστούν
και οι ανάγκες για την φυσική δραστηριότητα, το φύλο, την ηλικία, το κλίμα κλπ.
Αύξηση ενέργειας στο διαιτολόγιο κάνουμε για τους λιποβαρείς (με μικρό βάρος) διαβητικούς,
έτσι ώστε να αποκτήσουν το ιδανικό βάρος, αφού και σε αυτούς παρατηρείται
πρόβλημα στην ανοχή της γλυκόζης.
β)Απαιτήσεις σε υδατάνθρακες:
Υπήρχε,
υπάρχει και προβλέπεται να συνεχιστεί η ύπαρξη διχογνωμίας μεταξύ των
επιστημόνων της υγείας, όσον αφορά στη χρήση των υδατανθράκων στη διατροφή των
ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη. Έτσι, ενώ παλαιότερα η επιτροπή Τροφίμων και
Διατροφής της Αμερικάνικης Διαβητολογικής Εταιρίας σύστηνε την μείωση του
ποσοστού υδατανθράκων στο 40%, μετά το 1971 ανέβασε το ποσοστό στο 45% και άνω.
Μετά το 1979 υποστήριξε την ακόμα μεγαλύτερη αύξηση σε ποσοστό 50%, έως και 60%
των ολικών θερμίδων σε υδατάνθρακα, με μεγαλύτερη παράλληλα συμμετοχή των
σύνθετων υδατανθράκων (προϊόντα ολικής άλεσης, μη επεξεργασμένοι υδατάνθρακες,
κλπ).
γ)Απαιτήσεις σε λίπη:
Οι
διαβητικοί, είναι άτομα επιρρεπή σε νόσους που σχετίζονται με την καρδιοπάθεια,
που με τη σειρά της σχετίζεται και με την αυξημένη πρόσληψη σε λιπαρά. Εύλογο
λοιπόν είναι το ότι η κατανάλωση των λιπαρών και ιδίως του ζωικού λίπους, θα
πρέπει να αποφεύγεται. Πιο συγκεκριμένα, θα πρέπει η διατροφή των ατόμων αυτών
να είναι φτωχή σε κορεσμένα λίπη ή/και να αντικαθίστανται από ακόρεστα λιπαρά.
Η επιτροπή Τροφίμων και Διατροφής της
Αμερικάνικης Διαβητολογικής Εταιρίας
συστήνει το 10% και λιγότερο των ολικών θερμίδων να προέρχονται από τα
κορεσμένα, το 10% να καλύπτεται από τα πολυακόρεστα, ενώ το υπόλοιπο περίπου
10% του συνόλου να καλύπτεται από τα μονοακόρεστα λιπαρά.
δ)Απαιτήσεις σε πρωτεΐνες:
Το 15-20%
των ολικών θερμίδων του διαβητικού, θα πρέπει να προέρχεται από πρωτεΐνες.
Παράλληλα όμως, θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο εάν το παιδί, παράλληλα με τον
σακχαρώδη διαβήτη, έχει και άλλη πάθηση, αφού τότε τα ποσοστά της
προσλαμβανόμενης ποσότητας πρωτεϊνών
αλλάζουν. Τέτοιες παθήσεις είναι η λοίμωξη και η δυσαπορρόφηση, που απαιτούν
μεγαλύτερα ποσοστά υδατανθράκων, ενώ λειτουργούν αντίθετα σε νόσους των νεφρών,
του ήπατος κλπ.
ε)Απαιτήσεις σε βιταμίνες και
ιχνοστοιχεία:
Οι
ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, δεν παρουσιάζουν κάποια έλλειψη σε μεμονωμένες
βιταμίνες ή ιχνοστοιχεία. Οι απαιτήσεις τους είναι ίδιες με αυτές του γενικού
πληθυσμού, με εξαίρεση των μη καλά ρυθμισμένων διαβητικών, των ατόμων με
λοιμώξεις, ή με σύνδρομο δυσαπορρόφησης. Σε αυτές λοιπόν τις περιπτώσεις, ίσως
χρειαστεί επιπρόσθετη χορήγηση συμπληρώματος διατροφής. Ένα στοιχείο επίσης που
θα πρέπει να προσέξουμε, είναι η περίπτωση του ασβεστίου και του σιδήρου. Κι
αυτό λόγω του ότι τα παιδιά στην σχολική ηλικία, μειώνουν την κατανάλωση
γάλακτος, οσπρίων και αβγών, αλλά περιορίζουν και την κατανάλωση κρέατος. Έτσι
δημιουργούνται ελλείψεις στα συστατικά αυτά. Τέλος, θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά
υπόψη την έλλειψη ηλεκτρολυτών, η οποία δημιουργείται από την ανεπαρκή
ενυδάτωση.
στ)Χρώμιο:
Η
ανεπάρκεια του χρωμίου, δεν φαίνεται να προκαλεί διαβήτη, αλλά πολλές έρευνες
σχετίζουν το χρώμιο με την θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη.
Βασιλική Παπαδοπούλου
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος Α.Τ.Ε.Ι.Θ
Τηλέφωνο 2310-918393
Η
σελίδα της Βασιλικής στο facebook που άμεσα την προσθέτετε στις
αγαπήμενες και επιλέγετε την "εντολή" ναι να λαμβάνω ενημερώσεις". Ετσι
θα είστε πάντα ενημερωμένες και πάντα fit and chic https://www.facebook.com/pages/%CE%A5%CE%B3%CE%B9%CE%B5%CE%B9%CE%BD%CE%AE-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AE/220855377934242
Εδώ θα γίνετε μέλη της στην ομάδα της και πάλι θα είστε fit and chic
https://www.facebook.com/groups/229778597033123/
(πείτε της πως το μάθετε από το λιακαδάκι!!!)
Σας φροντίζουμε με τον καλύτερο ειδικό στην διατροφή !
Σχόλια